به گزارش پایگاه خبری و رسانهای حوزههای علمیه، خانم حکیمه پورمجیدی مدیر مدرسه الزهرا(س) ماهان کرمان در گفتوگویی در راستای تبیین پیام رهبر معظم انقلاب به مراسم گرامیداشت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه قم و وظیفه حوزه خواهران، اساتید و طلاب، گفت: برای ارائه پاسخی جامع و دقیق، باید ابتدا متن کامل پیام رهبر انقلاب را مطالعه کنیم. با این حال، با توجه به شناختی که از دغدغههای ایشان و محورهای اصلی بیاناتشان وجود دارد، میتوان وظایفی را برای هر یک از این گروههای حوزه، اساتید و طلاب متصور شد.
وی افزود: حوزه خواهران وظیفه دارد با تقویت بنیه علمی و پژوهشی، به ارتقای سطح علمی اساتید و طلاب خواهر از طریق برگزاری دورههای آموزشی و برگزاری کارگاههای تخصصی و تشویق به انجام پژوهشهای کاربردی و نوآورانه در زمینههای مختلف علوم اسلامی و انسانی با رویکرد پاسخگویی به نیازهای روز جامعه کمک کند و مبلغان توانمند تربیت کند، یعنی تربیت بانوانی که علاوه بر دانش دینی، از فنون و مهارتهای تبلیغی نوین نیز برخوردار باشند و بتوانند با زبان روز و با استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی، پیام دین را به نسل جوان و اقشار مختلف جامعه منتقل کنند. توسعه فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی(حضور فعال و مؤثر در عرصههای فرهنگی و اجتماعی جامعه با هدف ترویج ارزشهای اسلامی، مقابله با آسیبهای اجتماعی، و ارائه راهکارهای دینی برای حل مشکلات خانوادگی و اجتماعی)، تقویت ارتباط با حوزههای علمیه برادران(تعامل و تبادل نظر مستمر با حوزههای علمیه برادران در زمینههای علمی، پژوهشی، و فرهنگی به منظور همافزایی و بهرهگیری از تجربیات یکدیگر) و توجه ویژه به تربیت فرزندان(اهتمام به تربیت فرزندانی صالح، متدین و برخوردار از فضائل اخلاقی و انسانی، به عنوان یکی از مهمترین وظایف زنان در جامعه اسلامی) از دیگر وظایف حوزههای علمیه بانوان است.
خانم پورمجیدی بیان کرد: اساتید حوزه نیز در این راستا وظایفی چون ارائه دروس با کیفیت و جذاب(تلاش برای ارائه دروس به شیوهای که علاوه بر انتقال دانش، انگیزه و علاقه به یادگیری را در طلاب تقویت کند)، راهنمایی و مشاوره طلاب(ارائه راهنماییهای لازم به طلاب در زمینههای مختلف علمی، اخلاقی، و شغلی، و کمک به آنها در جهت شناسایی استعدادها و توانمندیهای خود)، انجام پژوهشهای کاربردی(انجام پژوهشهایی که بتواند به حل مشکلات و چالشهای جامعه کمک کند و به تبیین و ترویج معارف اسلامی بپردازد)، ارتباط مستمر با طلاب(ایجاد ارتباط صمیمانه و دوسویه با طلاب و تلاش برای شناخت دغدغهها و نیازهای آنها) و الگو بودن برای طلاب(تلاش برای الگو بودن برای طلاب در عمل به دستورات دین، رعایت اخلاق اسلامی و اهتمام به مسائل جامعه) برعهده دارند.
مدیر مدرسه الزهرا(س) ماهان کرمان افزود: طلاب نیز میتوانند با اقداماتی چون تلاش برای کسب علم و دانش(جدیت در تحصیل و مطالعه دروس حوزوی و غیرحوزوی، و تلاش برای کسب دانش در زمینههای مختلف علوم اسلامی و انسانی)، تهذیب نفس و کسب فضائل اخلاقی(تلاش برای خودسازی و تهذیب نفس، و کسب فضائل اخلاقی و انسانی)، ارتباط مستمر با اساتید(استفاده از فرصتهای موجود برای ارتباط با اساتید و بهرهگیری از دانش و تجربیات آنها)، حضور فعال در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی(شرکت در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی حوزه و جامعه، و تلاش برای ترویج ارزشهای اسلامی و کمک به حل مشکلات مردم) و آمادهسازی خود برای تبلیغ دین(تلاش برای کسب مهارتهای لازم برای تبلیغ دین و انتقال پیام اسلام به دیگران) در این مسیر گام مؤثری بردارند، اینها تنها بخشی از وظایفی است که میتوان برای حوزه خواهران، اساتید و طلاب در راستای تبیین پیام رهبر معظم انقلاب به سالگرد بازتأسیس حوزه قم متصور شد.
خانم پورمجیدی با اشاره به مهمترین وظیفه حوزه که رهبری آن را «بلاغ مبین» بیان کردند و لازمه انجام آن را تربیت نیروی مهذب و کارآمد خواندند، گفت: با در نظر گرفتن فرمایش حضرت آقا مبنی بر اینکه مهمترین وظیفه حوزه «بلاغ مبین» است و لازمه آن، تربیت نیروی مهذب و کارآمد و با توجه به سابقه تدریس و فعالیت در حوزه علمیه، میتوان در راستای تحقق این هدف به اقداماتی اشاره کرد.
اقدامات حوزه در راستای تحقق «بلاغ مبین»
وی بیان کرد: تحول در نظام آموزشی و تربیتی در بخشهایی چون بازنگری و بهروزرسانی محتوای دروس(محتوای دروس حوزوی باید به گونهای باشد که طلاب را برای پاسخگویی به نیازهای روز جامعه و مواجهه با شبهات و سوالات جدید آماده کند. این امر مستلزم بازنگری و بهروزرسانی محتوای دروس با توجه به تحولات علمی، فرهنگی، و اجتماعی است)، تنوعبخشی به روشهای تدریس(استفاده از روشهای تدریس فعال و مشارکتی، مانند بحث و گفتگو، ارائه کنفرانس و انجام پروژههای تحقیقاتی میتواند به افزایش یادگیری و تعمیق فهم طلاب کمک کند)، تقویت مهارتهای تبلیغی(آموزش مهارتهای تبلیغی، مانند سخنرانی، نویسندگی و استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی، برای طلاب ضروری است و میتواند از طریق برگزاری دورههای آموزشی، کارگاههای تخصصی و تمرین عملی انجام شود)، تربیت اخلاقی و معنوی(تربیت اخلاقی و معنوی طلاب باید در اولویت قرار گیرد. این امر میتواند از طریق برگزاری جلسات اخلاقی، اردوهای معنوی، و الگو بودن اساتید برای طلاب انجام شود) یکی از این اقدامات است.
مدیر مدرسه الزهرا(س) ماهان کرمان اظهار داشت: تقویت ارتباط حوزه و جامعه در مواردی چون ایجاد فرصتهای تبلیغی(حوزه باید فرصتهای تبلیغی مناسبی را برای طلاب فراهم کند تا آنها بتوانند با حضور در مساجد، مدارس، دانشگاهها، و سایر مراکز فرهنگی و اجتماعی، به تبلیغ دین بپردازند)، توسعه فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی(حوزه میتواند با مشارکت در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی جامعه، به ترویج ارزشهای اسلامی و کمک به حل مشکلات مردم بپردازد) و ارتباط با نخبگان و اندیشمندان( حوزه باید با نخبگان و اندیشمندان جامعه ارتباط برقرار کرده و از نظرات و دیدگاههای آنها در جهت بهبود عملکرد خود استفاده کند) یکی دیگر از پیشنهادات است. همچنین توجه به نیازهای طلاب با ارائه خدمات مشاورهای(ارائه خدمات مشاورهای در زمینههای مختلف علمی، اخلاقی، و شغلی، میتواند به طلاب در جهت رفع مشکلات و چالشهای آنها کمک کند)، تأمین امکانات رفاهی(تأمین امکانات رفاهی مناسب برای طلاب، مانند خوابگاه، غذا، و کتابخانه، میتواند به آنها در جهت تمرکز بر تحصیل و تبلیغ دین کمک کند) و حمایت از پژوهشهای طلاب(حمایت مالی و معنوی از پژوهشهای طلاب، میتواند به ارتقای سطح علمی و پژوهشی حوزه کمک کند) از اقدامات مؤثری است که میتواند کمککننده باشد.
وی افزود: استفاده از ظرفیتهای نوین چون استفاده از فناوریهای نوین(استفاده از فناوریهای نوین در آموزش و تبلیغ، میتواند به افزایش کارایی و اثربخشی فعالیتهای حوزه کمک کند)، تولید محتوای دینی مناسب برای فضای مجازی(تولید محتوای دینی جذاب و مناسب برای فضای مجازی، میتواند به ترویج ارزشهای اسلامی در بین جوانان کمک کند)، همکاری با رسانهها(همکاری با رسانهها در جهت تولید و انتشار برنامههای دینی، میتواند به گسترش پیام اسلام در جامعه کمک کند) و نظارت و ارزیابی بر عملکرد طلاب(نظارت مستمر بر عملکرد طلاب در زمینههای مختلف علمی، اخلاقی، و تبلیغی، میتواند به شناسایی نقاط ضعف و قوت آنها کمک کند)، عملکرد اساتید(ارزیابی عملکرد اساتید بر اساس نظرات طلاب و سایر شاخصها، میتواند به بهبود کیفیت تدریس و ارتقای سطح علمی حوزه کمک کند) و ارزیابی اثربخشی فعالیتهای تبلیغی(ارزیابی اثربخشی فعالیتهای تبلیغی، میتواند به شناسایی روشهای تبلیغی مؤثر و اصلاح روشهای ناکارآمد کمک کند) نیز از دیگر پیشنهادات است که با انجام این اقدامات، میتوان امیدوار بود حوزه علمیه بتواند به وظیفه اصلی خود، یعنی «بلاغ مبین»، به نحو احسن عمل کرده و نیروهای مهذب و کارآمدی را برای خدمت به دین و جامعه تربیت کند.
وظایف حوزه در مسیر طراحی و تنظیم نظامات اجتماعی
مدیر مدرسه الزهرا(س) ماهان کرمان با اشاره به ضرورت آشنایی حوزه با یافتههای روز جهان و همکاری با دانشگاهها که در پیام رهبری مورد تأکید قرار گرفته بود، گفت: فرمایشات رهبری در مورد لزوم آشنایی حوزه با یافتههای روز جهان و همکاری با دانشگاهها، یک ضرورت اساسی برای طراحی و تنظیم نظامات اجتماعی است. اما این وظیفه بسیار فراتر از صرفاً تدریس در رشتههای مرتبط در دانشگاههاست و حوزه علمیه برای تحقق این مهم، وظایف گستردهتری بر عهده دارد.
خانم پورمجیدی بیان کرد: یکی از وظایف حوزه در ارتباط با دانشگاهها ایجاد سازوکارهای تبادل دانش و تعامل با تأسیس مراکز مطالعات بینرشتهای( ایجاد مراکزی که به طور تخصصی به مطالعه و بررسی مسائل روز جامعه از منظر علوم حوزوی و علوم دانشگاهی بپردازند. این مراکز میتوانند محلی برای گردهمایی محققان و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی باشند و به تولید دانش کاربردی در زمینههای مختلف کمک کنند)، برگزاری همایشها و نشستهای مشترک(برگزاری همایشها و نشستهای علمی مشترک بین حوزه و دانشگاه در موضوعات مختلف، فرصتی را برای تبادل نظر و ارائه دیدگاههای مختلف فراهم میکند. این همایشها میتوانند به شناسایی نقاط مشترک و افتراق بین دیدگاههای حوزوی و دانشگاهی کمک کرده و زمینه را برای همکاریهای بیشتر فراهم کنند)، ایجاد دورههای مشترک(طراحی و برگزاری دورههای آموزشی مشترک بین حوزه و دانشگاه، میتواند به تربیت نیروهای متخصص و آشنا به هر دو حوزه کمک کند. این دورهها میتوانند در زمینههای مختلفی مانند فلسفه، اخلاق، حقوق، و اقتصاد برگزار شوند) و تبادل اساتید و طلاب(تبادل اساتید و طلاب بین حوزه و دانشگاه، میتواند به افزایش دانش و آگاهی آنها از دیدگاهها و روشهای مختلف کمک کند. اساتید و طلاب حوزوی میتوانند با حضور در دانشگاهها، با یافتههای جدید علمی آشنا شده و دیدگاههای خود را با دانشجویان و اساتید دانشگاهی به اشتراک بگذارند) است.
وی افزود: تولید محتوای علمی مشترک با ترجمه و انتشار آثار علمی(ترجمه و انتشار آثار علمی ارزشمند از زبانهای مختلف، میتواند به آشنایی طلاب و اساتید حوزوی با یافتههای جدید علمی در زمینههای مختلف کمک کند)، تألیف کتابها و مقالات مشترک (تألیف کتابها و مقالات مشترک بین محققان حوزوی و دانشگاهی، میتواند به تولید دانش کاربردی و ارائه راهکارهای مبتنی بر مبانی دینی و علمی برای حل مشکلات جامعه کمک کند) و ایجاد پایگاههای اطلاعاتی مشترک( ایجاد پایگاههای اطلاعاتی مشترک بین حوزه و دانشگاه، میتواند به تسهیل دسترسی محققان به منابع علمی مورد نیازشان کمک کند) یکی دیگر از وظایف حوزه است. همچنین تربیت نیروی انسانی متخصص یکی دیگر از وظایف حوزه بانوان است که با تربیت طلاب متخصص در رشتههای دانشگاهی(تربیت طلاب متخصص در رشتههای دانشگاهی، میتواند به تقویت ارتباط حوزه و دانشگاه کمک کند. این طلاب میتوانند با تسلط بر علوم حوزوی و علوم دانشگاهی، به عنوان پلی بین این دو نهاد عمل کرده و به تولید دانش کاربردی کمک کنند) و ارائه آموزشهای تکمیلی به طلاب(ارائه آموزشهای تکمیلی در زمینههای مختلف مانند زبانهای خارجی، مهارتهای کامپیوتری، و روشهای تحقیق، میتواند به افزایش توانمندیهای طلاب و آمادگی آنها برای مواجهه با مسائل روز جامعه کمک کند) امکانپذیر است.
حضور حوزویان در دانشگاهها باید فراتر از تدریس باشد
مدیر مدرسه الزهرا(س) ماهان کرمان با اشاره به نقش فراتر از تدریس حوزویان در دانشگاه، بیان کرد: صرفاً تدریس در دانشگاه، نمیتواند به طور کامل این مهم را به سرانجام برساند. حضور حوزویان در دانشگاهها باید فراتر از تدریس باشد و شامل مواردی چون حضور در هیئتهای علمی(حضور حوزویان در هیئتهای علمی دانشگاهها، میتواند به ارائه دیدگاههای دینی در مباحث علمی و تصمیمگیریهای دانشگاهی کمک کند)، مشاوره به دانشجویان و اساتید(ارائه مشاوره به دانشجویان و اساتید در زمینههای مختلف اخلاقی، تربیتی، و مذهبی، میتواند به ارتقای سطح معنوی و اخلاقی دانشگاه کمک کند) و فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی(انجام فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی در دانشگاهها، میتواند به ترویج ارزشهای اسلامی و مقابله با آسیبهای اجتماعی کمک کند) نیز شود. به طور خلاصه، آشنایی حوزه با یافتههای روز جهان و همکاری با دانشگاهها، یک فرآیند پیچیده و چندجانبه است که نیازمند تلاش و برنامهریزی دقیق است. این فرآیند باید شامل ایجاد سازوکارهای تبادل دانش و تعامل، تولید محتوای علمی مشترک، تربیت نیروی انسانی متخصص، و حضور فعال حوزویان در دانشگاهها باشد. با انجام این اقدامات، میتوان امیدوار بود که حوزه علمیه بتواند نقش مؤثری در طراحی و تنظیم نظامات اجتماعی ایفا کند و به حل مشکلات جامعه کمک کند.
خانم پورمجیدی با اشاره به پیام رهبر انقلاب که درباره حوزه خواهران فرمودند: «تشکیل حوزههای علمیه بانوان، ابتکار مهم و اثرگذار بوده» گفت: با توجه به اینکه در پیام رهبر انقلاب «تشکیل حوزههای علمیه بانوان، ابتکار مهم و اثرگذار» عنوان شده، وظایف ما در این راستا و افق پیشرو میتواند شامل مواردی چون توسعه و گسترش کمی و کیفی حوزههای علمیه بانوان با افزایش تعداد حوزهها(با توجه به نیاز جامعه و استقبال بانوان، باید تلاش شود تا تعداد حوزههای علمیه بانوان در سراسر کشور افزایش یابد)، ارتقا کیفیت آموزش(محتوای آموزشی، روشهای تدریس و اساتید حوزهها باید به طور مستمر ارتقا یابند تا طلاب بتوانند به بهترین نحو از این فرصت استفاده کنند) و تنوع رشتهها و گرایشها(با توجه به نیازهای مختلف جامعه، رشتهها و گرایشهای متنوعی در حوزههای علمیه بانوان ایجاد شود تا طلاب بتوانند در زمینههای مورد علاقه خود به تحصیل و تحقیق بپردازند)، تربیت اساتید و پژوهشگران متخصص با برگزاری دورههای تربیت مدرس، حمایت از پژوهشهای علمی در حوزههای مختلف علوم اسلامی و ایجاد فرصتهای مطالعاتی برای اساتید و پژوهشگران حوزههای علمیه بانوان در داخل و خارج از کشور باشد.
با تلاش و همت همگانی میتوانیم شاهد شکوفایی هر چه بیشتر حوزههای علمیه بانوان و نقشآفرینی مؤثرتر بانوان در جامعه باشیم
وی افزود: تأمین نیازهای جامعه با تربیت مبلغان دینی آشنا با مسائل و مشکلات جامعه، تربیت مشاوران مذهبی آشنا با مسائل و مشکلات خانوادهها و تربیت محققان و نویسندگان که بتوانند در زمینههای مختلف علوم اسلامی به تحقیق و تألیف بپردازند، ارتباط با سایر مراکز علمی و فرهنگی که با دانشگاهها و سایر مراکز علمی و فرهنگی همکاری میکنند، برگزاری همایشها و کنفرانسهای علمی مشترک بین حوزههای علمیه بانوان و سایر مراکز علمی و فرهنگی و تبادل استاد و دانشجو بین حوزههای علمیه بانوان و سایر مراکز علمی و فرهنگی، بهرهگیری از فناوریهای نوین برای تبلیغ دین، آموزش و پژوهش، تولید محتوای دیجیتال با کیفیت و جذاب برای مخاطبان مختلف و دورههای آموزشی مجازی برای طلاب و علاقهمندان به علوم اسلامی، توجه به مسائل روز با بررسی مسائل و مشکلات روز و راهکارهای مناسب، پاسخگویی به شبهات و سؤالات مطرح شده در مورد دین و مسائل اسلامی و تلاش برای رفع تبعیض جنسیتی و احقاق حقوق زنان، تنها بخشی از وظایف حوزه در راستای تحقق پیام رهبر انقلاب است که با تلاش و همت همگانی میتوانیم شاهد شکوفایی هرچه بیشتر حوزههای علمیه بانوان و نقشآفرینی مؤثرتر بانوان در جامعه باشیم.